కృష్ణ పాదాలు

      చిట్టితల్లి తన టెడ్డీలన్నిటినీ  సోఫాలో వరుసగా పెట్టి, డైనింగ్ టేబుల్ దగ్గరనుండి ఒక కుర్చీ లాక్కొచ్చి సోఫా ఎదురుగా పెట్టి౦ది. ఆ కుర్చీ మీద ముందుగా రెండు చేతులు, తరువాత ఓ కాలు, ఆ తరువాత మరో కాలు పెట్టి బోర్లా పడుకుని వెనక్కి తిరిగి సరిగ్గా కూర్చుంది. పాదాలు భూమికి ఓ అడుగు ఎత్తులో ఉన్నాయి. ఇప్పుడు చిట్టితల్లి పేరు మిస్ టోనీ. ఎదురుగా వున్న విద్యార్ధులందరినీ  ఒక్కక్క పద్యం చెప్పమని ఆ బొమ్మల బదులుగా తనే పద్యాలు చెప్పింది. ఓ పావుగంట గడిచాక చెప్పడానికి ఇక పద్యాలేవీ మిగల్లేదు. 

       కుర్చీలోనుండి చెంగున కిందకు దూకింది. రోజులా ఘల్లుమనే చప్పుడు వినిపించలేదు. మళ్ళీ రెండుసార్లు జింక పిల్లలా చెంగు చెంగున గెంతింది. ఏమీ వినిపించలేదు. ఒ౦గి పాదాల వైపు చూసుకుంది. తెల్లగా బొద్దుగా చిన్ని పాదాలున్నాయి కాని, వాటినంటి పెట్టుకునుండే గజ్జెలు మాత్రం లేవు. ఎలా వుంటాయి? నిన్న పార్కులో ఒక గజ్జ పోయిందని అమ్మ రెండోది కూడా తీసేసిందిగా. చిట్టితల్లి ఎంత ఏడ్చినా ఒక గజ్జే పెట్టుకుంటే కాళ్ళజెర్రి కుడుతుందని లోపల దాచిపెట్టేసింది కూడానూ. చిట్టితల్లికి గజ్జలంటే చాలా ఇష్టం. చిట్టితల్లి గజ్జలంటే వాళ్ళ నాన్నక్కూడా చాలా ఇష్టం. తేలికైన లేతరంగు గౌనులు వేసుకుని, ఘల్లుఘల్లుమ౦టూ చిట్టితల్లి ఇంట్లో తిరుగుతుంటే వాళ్ళ నాన్నకు ఎంతో బావుంటు౦దట.  

      చిట్టితల్లి మెల్లగా పడగ్గదిలోకి వెళ్ళింది. వెండి వస్తువులు అమ్మ ఎక్కడ పెడుతుందో ఆమెకు తెలుసు. నేరుగా క్లోజెట్ తలుపు తీసింది. లోపల వున్న అరలలో బట్టలన్నీ పొందిగ్గా మడతలు పెట్టి వున్నాయి. వాటిని చూడగానే చిట్టితల్లికి గొప్ప ఆలోచన వచ్చింది. ఒక వరుసలో కింద ఉన్న టవల్ కొస పట్టుకుని లాగింది. ఆ వరుసలోని బట్టలన్నీ జారి ఒకదానిమీద ఒకటి కుప్పలా కింద పడిపోయాయి. అందులోనుండి రెండు టవల్స్, కొన్ని కర్చీఫ్స్ తీసుకుని రెండు చేతులతో గుండెలకు హత్తుకుని వచ్చి హాలు మధ్యగా పడేసింది. టవల్ చుట్టూ తిరుగుతూ నాలుగు వైపులా లాగి సరిగ్గా పరిచి ఒక్కో టెడ్డీని పడుకోబెట్టి వాటిమీద కర్చీఫ్స్ కప్పింది. వాటిని మెల్లగా జో కొడుతూ కాసేపట్లోనే అన్నిట్నీ నిద్రపుచ్చేసింది.  

    ఈలోగా వంటి౦ట్లోనుండి ఏవోవో శబ్దాలు వినిపించడంతో మెల్లగా వంటగదిలోకి వెళ్ళింది. అక్కడన్నీ గిన్నెలు, గరిటెలు, రకరకాల సరుకులు, కూరగాయలు వాటి మధ్యలో అమ్మ. ఎంచక్కా వాటితో ఆడుకు౦టున్న అమ్మను చూస్తే చిట్టితల్లికి బోలెడు అసూయ కలిగింది. మెల్లగా ఒక గిన్నె గరిటె తీసుకుని టంగ్ మనిపించగానే అమ్మ, చిట్టితల్లి చేతిలోంచి గిన్నెతీసి పక్కన పెట్టి ఆమెనెత్తుకుని హాల్లోకి వచ్చి, బెటర్ బ్లాక్స్ డబ్బాలోంచి తీసి కిందపోసి వాటిపక్కనే చిట్టితల్లిని కూర్చోబెట్టి౦ది. రిమోట్ తో టివి ఆన్ చేసి హడావిడిగా మళ్ళీ వంటగదిలోకి వెళ్ళిపోయింది. 

      టివిలో ఏదో కార్టూన్ వస్తోంది. చిట్టితల్లికి అది చూడాలనిపించలేదు. బ్లాక్స్ ఒకదాని మీద ఒకటి పెడుతూ రెండు పొడవాటి భవనాలు కట్టింది. చిట్టితల్లి చూస్తుండగానే అవి రెండూ పెద్ద శబ్దంతో డాం అని పడిపోయాయి. వాటికేసి దిగులుగా చూసింది. ఆ బ్లాక్స్ మీదకు పెరటి వైపు నుండి ఎండ ఏటవాలుగా పడుతోంది. అక్కడ ఏదో కదిలినట్లయి పెరటివైపుకు చూసింది. పక్షొకటి ఫెన్స్ మీద నిలబడి అటూ ఇటూ గెంతుతూ కిందకు దూకాలని చూస్తోంది. దాని నీడనే చిట్టితల్లి చూసింది. చిట్టితల్లి పరిగెత్తుతూ అటు వెళ్ళి, తలుపు వేసివుండడంతో బయటకు వెళ్ళే వీలులేక అద్దం మీద చేతులు ఆన్చి పక్షిని తదేకంగా చూసింది. అది ఒక్కసారిగా కింద మొక్కల దగ్గరకు ఎగిరొచ్చి ఓ నిముషం పాటు మట్టిలో కెలికి ఏదో పొడుచుకుని తిని ఎగిరిపోయింది. పెరట్లో నిశ్సబ్దంగా వున్న మొక్కలు మాత్రమే మిగిలిలాయి. 

    టివిలో కార్టూన్ పూర్తయి 'లిటిల్ బేర్' మొదలైంది. ఆ ప్రోగ్రాం అంటే చిట్టితల్లికే కాదు వాళ్ళమ్మక్కూడా చాలా ఇష్టం. రోజూ వాళ్ళిద్దరూ కలిసే ఆ ప్రోగ్రాం చూస్తారు. ఇప్పుడు మాత్రం అమ్మ వచ్చే సూచనలేమీ కనిపించట్లేదు. చిట్టితల్లి కాళ్ళు చాపుకుని సోఫాకు ఆనుకుని కూర్చుని ఓ అరగంట కదలకుండా చూసింది. 

     ఇంతసేపైనా అమ్మ హాల్లోకి రాలేదు, ఏం చేస్తోందోనని మెల్లగా పిల్లిలా అడుగులు వేస్తూ వంటగదిలోకి వచ్చింది చిట్టితల్లి. అమ్మ స్టవ్ మీద నాలుగు గిన్నెలతో చతుర్దావధానం చేస్తోంది. సాంబార్ మరిగిన వాసనతో వంటగది ఘుమఘుమలాడుతోంది. కౌంటర్ మీద ఒక పక్కగా పెద్ద పెద్ద స్టీల్ గిన్నెలు పెట్టివున్నాయి. కొన్నిట్లోనుండి సన్నసన్నగా ఆవిర్లు వస్తున్నాయి. చిట్టితల్లికి వాటిల్లో ఏమున్నాయో చూడాలనిపించింది. కౌంటర్ తనకన్నా ఎత్తుగా ఉండడంతో చూసే అవకాశం లేదు. కుర్చీ ఎక్కి చూడొచ్చు గాని అమ్మ ఉన్నప్పుడు కుర్చీ ఎక్కితే పడిపోతావని తిడుతుంది. రోజులా ఏదైనా గిన్నె బోర్లించి ఎక్కాలని చూసింది. పెద్ద గిన్నెలన్నీ కౌంటర్ మీదే వున్నాయి. డిష్ వాషర్ కి ఆనుకుని నిలబడి కాసేపు అలోచించి రెండు చేతులతో గిన్నెను పైకెత్తి ఒంచి చూసింది. 

       గిన్నెలోని తెల్లని పదార్ధం ధారగా చిట్టితల్లి తలను అభిషేకించింది. అమ్మ వెనక్కి తిరిగి చూసేసరికి చిట్టితల్లి కనిపించలేదు తెల్లని చిన్న కొండ సాక్షాత్కరించింది. ఏమైందో అర్ధం అవడానికో అరనిముషం పట్టిందామెకు. అర్ధమయ్యాక ఆ గిన్నెలో సాంబారు కాకుండా దోశ పిండి వున్నందుకు చాలా సంతోషించింది. ఆ అవతారం చూసి గట్టిగా నవ్వేస్తూ చిట్టితల్లి చేతిలోని గిన్నె తీసి సింక్ లో పెట్టింది. అంతవరకూ అమ్మ తిడుతుందేమోనని భయంగా చూస్తున్న చిట్టితల్లి అమ్మ నవ్వడంతో పిండి తుడుచుకుంటూ గట్టిగా ఏడవడం మొదలెట్టింది. చిట్టితల్లిని బాత్ రూమ్ లోకి తీసుకెళ్ళి షవర్ కింద నిలబెట్టి శుభ్రంగా స్నానం చేయించి౦దమ్మ. చిట్టితల్లి నడిచినంతమేరా తెల్లని చిన్న పాదాలు, చిన్ని కృష్ణుడు నడిచి వచ్చినట్లు కృష్ణ పాదాలు కనిపించాయి అమ్మకు. 

మిత్రులందరికీ శ్రీ కృష్ణాష్టమి శుభాకాంక్షలు.

అపురూపమై నిలిచె నా అంతరంగాన...

       అక్టోబర్ నెల కావడంతో మధ్యాహ్నం పదకొండు గంటలైనా చిరు చలిగా వుంది. చెట్లమీది పసుపు, ఎరుపు, నారింజ రంగు ఆకులు గాలికి పల్టీలు కొడుతూ నేలమీద వాలుతున్నాయి. పచ్చటి లాన్ మీద రంగురంగుల ఆకుల సోయగం సంక్రాంతి ముగ్గుల్ని గుర్తుచేస్తు౦ది. రోడ్డు మీద అప్పుడో కారు ఇప్పుడో కారు బద్దకంగా వెళుతున్నాయి. పోస్ట్ మాన్ ఒక్కో ఇంటి దగ్గరా అగి మెయిల్ బాక్స్ లో ఉత్తరాలు, సేల్ పేపర్లు పెడుతున్నాడు. ఉడుత ఒకటి దొరికిన కాయనేదో పట్టుకుని చెట్టు కింద కూర్చుని హడావిడిగా తింటోంది.

        అమ్మ చిట్టితల్లికోసం వాటర్ బాటిల్ తీసుకుని బయటకు వచ్చి తలుపు తాళం వేసింది. ఈలోగా మానస, భారతి కూడా వచ్చి కలిశారు. పిల్లల్ని స్కూల్ నుండి తీసుకు రావడానికి ముగ్గురూ రోజూ కలిసే వెళతారు. ఓ పావుగంట నడిచి 'పాండురోసా' పార్కు దగ్గరకు వచ్చారు. అక్కడినుండి చూస్తే చిట్టితల్లి వాళ్ళ ప్రీస్కూల్ కనిపిస్తోంది.

       చిట్టితల్లి స్కూల్ లో పిల్లలందరూ బయట ఆటస్థలంలో వున్నారు. సైకిల్ తొక్కుతూ, జారుడుబల్ల మీద జారుతూ, ఊయల ఊగుతూ, బొమ్మరిల్లు లోపలకు బయటకు ఏదో పనునట్లు తిరుగుతూ, ఇసుకలో ఆడుకుంటూ తోటలో తిరిగే సీతాకోక చిలుకల్లా ముద్దుగా వున్నారు పిల్లలు. ఈలోగా టీచర్ పిలిచినట్లున్నారు, ఆడుతున్నవన్నీ వాటి వాటి స్థానాల్లో పెట్టేసి స్కూల్ లోపలకు వెళ్ళడానికి తలుపు దగ్గర వరుసగా నిలబడ్డారు.

        అమ్మావాళ్ళు స్కూల్ దగ్గరకు వెళ్ళేసరికి పిల్లలు కూడా ఇంటికి వెళ్ళడానికి తయారుగా బాక్ పాక్ భుజానికి తగిలించుకుని, చేతిలో రంగులు వేసిన పెద్ద పేపర్ పట్టుకుని వున్నారు. అమ్మను చూడగానే చిట్టితల్లి మొహం దివిటీలా వెలిగిపోయింది. మిస్ టోనీకి థాంక్స్ చెప్పి సంతకం చేస్తున్న అమ్మచేయి పట్టుకు౦ది చిట్టితల్లి. అందరూ బయటకు వచ్చి ఇంటిదారి పట్టారు.

చిట్టితల్లి చేతిలోని ఆర్ట్ చూస్తూ, "ఏంటి నాన్నా ఇది?" అడిగింది అమ్మ.
"ఇది చెట్టు, ఇవి ఆకులు" పేపర్ మీద రంగులను చూపిస్తూ చెప్పింది.
"వావ్ చాలా బావుంది" మెచ్చుకుంది అమ్మ.

      అమ్మ మెచ్చుకోవడంతో, చిన్ని మోహంలో సంతోషం పెయింటింగ్ రంగులతో పోటీ పడుతోంది. చిట్టితల్లి స్నేహితులు ముందుగా పరిగెత్తడం చూసి చిట్టితల్లికూడా ఆ పెయింటింగ్  అమ్మకిచ్చి వాళ్ళతోపాటు పరిగెత్తింది. అపార్ట్మెంట్ దగ్గరకు రాగానే సాయంత్రం మళ్ళీ పార్కులో కలిసే ఒప్పందం మీద పిల్లలు ఎవరింటికి వాళ్ళు వెళ్లారు. 

"అమ్మలూ రెస్ట్ రూం లోకి వెళ్ళి చేతులు కడుక్కుని రామ్మా అన్నం పెడతాను" తాళం తీసి లోపలకు వస్తూ చెప్పింది అమ్మ. బాక్ పాక్ పక్కన పెట్టి వెళ్ళి అమ్మ చెప్పినట్లుగానే చేసింది. ఈలోగా అమ్మ అన్నంలో నెయ్యి వేసి మామిడికాయ పప్పు కలిపి తెచ్చింది. కబుర్లు చెపుతూ చిట్టితల్లికి అన్నం తినిపించింది అమ్మ. అన్నం తినగానే సోఫాలో అమ్మ పక్కన కూర్చుని టివిలో 'లిటిల్ బేర్' చూడడం అలవాటు చిట్టితల్లికి. ఆ రోజు కూడా అలాగే కూర్చుని అమ్మ ఛానల్ మారుస్తు౦టే హఠాత్తుగా ఏదో గుర్తొచ్చిన దాన్లా వెళ్ళి బాక్ పాక్ దగ్గరకు వెళ్లింది చిట్టితల్లి.

"అమ్మా ఇవాళ నేతన్ బర్త్ డే"
"అలాగా..ఏం చేశారు నాన్నా?" అడిగింది అమ్మ.
"పిన్యాటా తెచ్చారు. మేమందరం ఒక కర్ర తీసుకుని దాన్ని ఓపెన్ అయ్యేదాకా కొట్టాం" సంతోషంగా చెప్పింది చిట్టితల్లి. అమ్మకు అర్ధం కాలేదు.
"పిన్యాటా అంటే ఏంటి నాన్నా?"
"అది డా౦కీ అమ్మా. పైన కట్టేశారు. మేమందరమూ టర్న్స్ తీసుకుని ఒక్కోసారి కొట్టాం. అది పగిలిపోయి బోలెడు చాక్లెట్స్ కిందపడ్డాయి. అప్పుడు అందరం ఆ చాక్లెట్స్ తీసుకున్నాం." అమ్మకు అర్ధమయ్యేలా వివరించింది చిట్టితల్లి.
"ఎందుకలా చేశారు?"
"బర్త్ డేకి అలాగే చేస్తారు" అమెరికాలో తను చూసిన మొదటి బర్త్ డే అదే అయినా ఏదో పే...ద్ద తెలిసిన దానిలా అమ్మకు చెప్పింది. తను తీసుకొచ్చినవాటిని బాక్ పాక్ లోంచి తీసి అమ్మ దగ్గరకు వచ్చి౦ది.

"అమ్మా ఇది నీకోసం" అంటూ ఓ పచ్చని తళుకుల ప్లాస్టిక్ గాజు, "నాన్న కోసం" అని ఓ సెంట్(కాయిన్) అమ్మ చేతిలో పెట్టింది పెట్టింది. చుట్టూ చాక్లెట్స్ ఊరిస్తున్నా నాలుగేళ్ళుకూడా లేని పాప అమ్మా నాన్న కోసం అంటూ ప్రేమతో వెతికిన కానుకలు చూశాక ఆ క్షణం అమ్మ కళ్ళలో మెరిసిన భావాన్ని వర్ణించడానికి భాష సరిపోదేమో..

అమ్మమ్మ లక్ష్మీదేవి ఉంగరంతో పాటు వాటిని కూడా డబ్బాలో పెట్టి, భద్రంగా లాకర్ లో దాచిపెట్టింది అమ్మ. 

ఇరుగూ...పొరుగూ

     ఇప్పుడంటే నెలకొకసారి పున్నమి కోసం ఎదురుచూడాల్సి వస్తుంది కానీ, అప్పుడంతా చిట్టితల్లి నవ్వులతో పగలూ, రాత్రీ వెన్నెలే కదూ! ఉంగరాల జుట్టు, గుండ్రటి మొహం, చారడేసి కళ్ళు, లేతనీలం రంగు గౌను వేసుకుని, బుజ్జి కాళ్ళకు మువ్వల పట్టీలు పెట్టుకుని ఘల్లుఘల్లుమంటూ ఇంట్లో నడుస్తూ ఉంటే ఆ సిరిమహాలక్ష్మి నట్టింట్లో తా౦డవమాడినట్లే ఉండేది.

      పెళ్ళయి, కాగానే శ్రీవారు ఒక మూడంతస్తుల అపార్ట్మెంట్ లో మూడో ఫ్లోర్ లో ఇల్లు చూశారు. అక్కడున్నప్పుడే చిట్టితల్లి పుట్టింది. ఆ ఏడాదే ఎదురింటి స్వాతి బడికి వెళ్లడం మొదలుపెట్టింది. వాళ్ళింట్లో ఆఖరిదవడంతో తనకన్నా చిన్నదైన చిట్టితల్లిని క్షణం ఒదిలేది కాదు స్వాతి. ఇంటిదగ్గర ఉన్న సమయమంతా చిట్టితల్లితోనే ఆటలు. స్వాతి వాళ్ళ అమ్మగారు టీచరుగా పనిచేసేవారు. ఆవిడ కూడా సాయంకాలాలు చిట్టితల్లిని ఇంటికి తీసుకెళ్ళి ఆడించుకునేవారు. చిట్టితల్లి రెండేళ్ళకే స్పష్టంగా మాట్లాడి౦దంటే అది స్వాతి చలువే మరి. తనకొచ్చిన పద్యాలూ, పాటలూ అన్నీ చిట్టితల్లికి చెప్తూ ఉండేది.

      ఇంటికి రాగానే  స్వాతి కాళ్ళు చేతులు కడుక్కుని, మెట్లమీద కూర్చుని పాలు తాగేది. చిట్టితల్లికేమో పాలు తాగడం అస్సలు ఇష్టం లేదు. అయితే స్వాతి మెట్ల దగ్గరకు వచ్చే సమయానికే అమ్మ కూడా బోర్నవిటాతో ఉన్న పెద్ద గ్లాసు, తాగడానికి వీలుగా మరో చిన్నగ్లాసు తీసుకుని మెట్ల దగ్గరకు వచ్చేది. పెద్దగ్లాసులోంచి చిన్నగ్లాసులోకి కొంచెం వంపి చిట్టితల్లి చేతికి ఇచ్చేది. చిట్టితల్లి ఒక్క చుక్క నోట్లోకి రాకుండా తాగినట్లు నటించేది. స్వాతి తాగడం అవగానే 'నువ్వు పాలు తాగితేనే నేను నీతో ఆడుకుంటా' అనేది. అంతే పాలన్నీ తాగేసి ఖాళీ గ్లాసు అమ్మ చేతిలో పెట్టేసేది చిట్టితల్లి. కొన్ని రోజులయ్యాక చిట్టితల్లి, స్వాతి అలా చెప్పకపోతే అడిగి చెప్పించుకుని మరీ పాలు తాగేది.

     అలా ఆడుతూ, పాడుతూ, ముద్దులు మూట కడుతూ నలుగురి మధ్య రెండేళ్ళు పూర్తి చేసింది చిట్టితల్లి. ఒకరోజు చిట్టితల్లి చూస్తుండగా స్వాతి కాగితంతో చేసిన విమానం పైనుంచి కిందకు వేసింది. అది గాలిలో ఎగురుతూ, తిరుగుతూ, వయ్యారంగా వెళ్లడం విపరీతంగా నచ్చేసింది చిట్టితల్లికి. అప్పటినుండి చేతిలో ఏదుంటే అది పైనుంచి 'జుయ్' అని కింద వెయ్యడం మొదలు పెట్టింది. కిందకు చూస్తే మధ్యలో ఏదో అడ్డం ఉంది కాని ఒకవైపు కింద ఇంటి వాళ్ళు గిన్నెలు తోముకునే స్థలం, మరో వైపు కింద పోర్షన్ వారి వీధి వాకిలి కనిపిస్తాయి. చిట్టితల్లి చేతిలో ఏదైనా గట్టి వస్తువు చూస్తే అమ్మకు పై ప్రాణాలు పైనే పోయేవి. 

     ఒక్కోసారి చిట్టితల్లి కాలికి ఒక చెప్పు వేసుకుని కనిపించేది, వెతికితే రెండో చెప్పు కింద కనిపించేది. మరోసారి అప్పడాల కర్ర పడేసింది. లేచినవేళ మంచిది కాబట్టి ఆపూట అక్కడెవ్వరూ లేరు. చిట్టితల్లికా చెప్తే అర్ధం చేసుకునే వయసు కాదు. అమ్మ చెలం పుస్తకాలూ అవీ చదివి ఉందేమో 'చిట్టితల్లిని కోప్పడదా౦' అన్న ఊహే వచ్చేది కాదు. 

       చిట్టితల్లి చేతిలో ఏదైనా బలమైన వస్తువు చూసి౦దంటే స్వాతి 'అంటీ అంటీ' అని గట్టిగా అరుస్తూ పరిగెత్తుకుని పాప దగ్గరకు వచ్చేది. చిట్టితల్లి నవ్వుతూ స్వాతికి దొరక్కుండా పరిగెత్తి ఇంకా బలంగా విసరడం మొదలు పెట్టింది. కొంత పరిశోధన చేసిన తరువాత చిట్టితల్లికి విసిరే ఉద్దేశం లేకపోయినా స్వాతి మోహంలో కంగారు చూడడం కోసం విసురుతోందని అర్ధం అయిందమ్మకు. సమస్య అర్ధమైయ్యాక పరిష్కారం దానంతట అదే దొరికింది. ఆ విధంగా చిట్టితల్లికి ఆ ఆటమీద ఆసక్తి పోయింది. అమ్మ 'అమ్మయ్య' అని ఊపిరి పీల్చుకుంది. 

                      *                       *                       *

      ఆ రోజులే వేరు కదూ..ఎవరికి ఎవరం ఏమవుతామో...తన, మన అన్న బేధం ఉండేది కాదు. పసిపాపతో ఇంటిపని, వంటపని ఒక్కర్తినీ చేసుకున్నా ఒక్కసారి కూడా శ్రమ అనిపించలేదు. ఆ బిల్డింగ్ లో అందరూ పాపను తీసికెళ్ళి ఆడుకోవడమే. రెండేళ్ళు నిండాక స్నానం చేయించి బయటకు పంపిస్తే మళ్ళీ భోజనాల వేళకు ఎవరింట్లో ఉందో వెతికి తీసుకొచ్చి అన్నం పెట్టి నిద్రపుచ్చేదాన్ని. భయం వుండేది కాదు, అందరి తలుపులూ తెరిచే ఉండేవి. అపార్ట్మెంట్ గేటు పక్కన ఇస్త్రీ బండి పెట్టుకుని చాకలి వాళ్ళ కుటుంబం ఉండేది. ఈ రోజుల్లో ఏ అపార్ట్మెంట్ చూసినా మూసిన తలుపులూ తాళాలూనూ..

తల కళ్ళు

       అక్క బుల్లి డ్రాయింగ్ టేబుల్ దగ్గర కూర్చుని దీక్షగా బొమ్మ వేసుకుంటుంది. బుజ్జిపండు అక్క దగ్గరకెళ్ళి నిలబడ్డాడు. "కక్కా(మన బుజ్జాయికి అప్పటికి అక్క అనడం రాదు) నువ్వేం చేత్తున్నావ్?" అడిగాడు పండు. "బొమ్మ వేస్తున్నా" తల పైకెత్తకుండానే చెప్పింది అక్క. "ఏం బొమ్మ?" కొంచెం ఒంగి మోకాళ్ళ మీద చేతులు పెట్టుకుని బొమ్మ వైపు చూస్తూ అడిగాడు పండు.  "మన ఫామిలీ బొమ్మ వేస్తున్నా" పేపర్ పైకి పెట్టి ఆనందంగా చూసుకుంటూ చెప్పింది అక్క.

"ఇది ఓలు?" ఒక బొమ్మ మీద వేలు పెట్టి చూపిస్తూ అడిగాడు.

"అది అమ్మ" చెప్పింది అక్క.

"మలి ఇది?"

"నాన్న"

"ఇది కక్క" కాళ్ళ వరకు పొడవు జుట్టున్న బొమ్మను చూపించి ఆనందంగా చెప్పాడు పండు. అక్కను తలచుకుంటేనే పండు మోహంలో సంతోషం తోసుకుని వస్తుంది.

"గుడ్ జాబ్. భలే కనుక్కున్నావే". అక్క మొహం వెలిగిపోయింది. అక్క వేసిన లావుపాటి బెరడు పైన చిన్న బాల్ ఆకారంలో వున్న చెట్టును చూపిస్తూ "ఇది బిల్దింగ్" అన్నాడు పండు.

      అక్కకు అది నచ్చలా. 'నేను ఇంత బాగా చెట్టు వేస్తే బిల్డింగ్ అంటాడా' అనుకుని, "బుజ్జిపండూ నువ్వు బ్లాక్స్ పెట్టుకో" అంది. పండుకి బ్లాక్స్ పెట్టడం అంటే ఎక్కడలేని సరదా. రయ్యిమని పరిగెత్తుతూ మూలనున్న పెద్ద డబ్బాని గది మధ్యకు లాక్కుని వచ్చి మూత తీసి అన్నీ కిందపోశాడు. ఆ శబ్దానికి అక్క రెండు చెవులూ గట్టిగా మూసుకుంది. పెరట్లో మొక్కలకు నీళ్ళు పోస్తున్న అమ్మ ఏం జరిగిందోనని పరిగెత్తుకునొచ్చి౦ది. అమ్మయ్య బ్లాక్స్ శబ్దమే అనుకుని "పండూ ఆడడం అయిపోయాక అన్నీ సర్దేయాలి. ఏం" అని చెప్పింది. "ఓకే అమ్మా" అంటూ బుజ్జిపండు బ్లాక్స్ ఒకదాని మీద ఒకటి పెట్టడం మొదలుపెట్టాడు. 

     "కక్కా కక్కా, లుక్ లుక్" సంతోషంగా చప్పట్లు కొడుతూ పిలిచాడు బుజ్జిపండు. ఓ సారి తలెత్తి చూసి, తమ్ముడి కళా సృష్టికి ఒకి౦త ఆశ్చర్యపడి "వావ్ భలే పెట్టావే, ఇంతకూ ఏంటి పండూ అది?" అని అడిగింది. "ఇది ఏలోపెన్." దాని చుట్టూ ఎగురుతూ బదులిచ్చాడు. కాసేపటికి మళ్ళీ బ్లాక్స్ అటూ ఇటూ మార్చి "కక్కా కక్కా" అని పిలిచాడు. "మెల్లగా తలెత్తి చూసి, "ఇప్పుడే౦ పెట్టావు పండూ" అడిగింది. "కాల్" చెప్పాడు బుజ్జి. "కార్ చాలా బావుంది." అని బొమ్మకి క్రేయాన్ తో రంగులు వేయడం మొదలు పెట్టింది.

     "కక్కా లుక్" మళ్ళీ పిలిచాడు పండు. అక్క చూడలేదు దీక్షగా రంగుల్లో మునిగి పోయింది. దగ్గర కెళ్ళి మొహంలో మొహం పెట్టి "కక్కా కక్కా, చూలు ఏం పెత్తానో" అని బ్లాక్స్ వైపు చూపించాడు. అక్క అయిష్టంగా బొమ్మ మీదనుంచి చూపు మరచి కొంచెం నీరసంగా "గుడ్ జాబ్ పండు" అంది. అక్క మెచ్చుకోగానే పండు ఎగురుకుంటూ బ్లాక్స్ దగ్గరకెళ్ళాడు. ఓ ఐదు నిముషాలాగి "కక్కా లుక్" అన్నాడు. అక్క తలెత్తకుండానే "చూస్తున్నా పండూ" అంది. పండు నమ్మలా "లుక్ ఎత్ మై ఎల్లో తక్" అన్నాడు మళ్ళీ.

    "పండూ నాకు ఫోర్ ఐస్ ఉన్నాయ్. రెండు ఫ్రంట్ రెండు బాక్. నా బాక్ ఐస్ తో చూస్తున్నా" అని వివరించింది అక్క. దానికి సాక్ష్యంగా "నీ ఎల్లో ట్రక్ బావుంది" అని మెచ్చుకుంది కూడా. నిజమే కాబోలనుకున్నాడు పండు. అప్పటినుండి ఎప్పుడైనా అక్కని పిలిచి అక్క తల తిప్పకపోతే "ఓ బాక్ ఐస్ తో చూస్తున్నావా" అనేవాడు పండు. ఓ రెండేళ్ళు అక్క 'తల కళ్ళు' దివ్యంగా పనిచేశాయి. నిజం తెలిసే వరకూ బుజ్జి పండు హాపీస్, అక్క హాపీస్. ఇద్దరూ గొడవ చెయ్యకుండా ఆడుకు౦టున్న౦దుకు అమ్మ కూడా హాపీ.

అమ్మా మన్నుతినంగనే...

        ఆ మూడంతస్తుల భవనంలో మొత్తం తొమ్మిది వాటాలు. మూడొవ అంతస్తులో ముచ్చటగా ఓ చిన్ని కుటుంబం, ఓ అమ్మ, నాన్న, పాప. అప్పుడు సమయం ఉదయం పది గంటలు. గదిలో చిట్టితల్లి లియో టాయ్స్ ముందేసుకుని ఆడుకుంటోంది. అమ్మ వంటింట్లో బెండకాయలు తరుగుతూంది. కాసేపటికి పాప కనిపించలేదు.

“చిట్టితల్లీ ఎక్కడున్నావ్?”

“ఇక్కలున్నా..”

“అక్కడేం చేస్తున్నావ్?”

“మత్తి తింతున్నా..”

అమ్మ పరుగెత్తుకెళ్ళి గోడమూలలో చీమలు పెట్టిన మట్టి దగ్గరున్న పాపను తీసుకుని కుళాయి దగ్గరకెళ్ళి నోరు కడుగుతూ “మట్టి యాక్కీ, తినకూడదు నాన్నా”

“యక్కీ”

“అవును మట్టి తింటే పొట్టలో పాములు వస్తాయి. ఇంకెప్పుడూ తినకు.” పాప పెద్దపెద్ద కళ్ళతో అనుమానంగా చూసింది. అమ్మ చెప్పిన విషయం ఏ మాత్రం నమ్మినట్టులేదు.

     మరోరోజు, ఇంకోరోజు పాప మట్టి తింటూ కనిపించడంతో అమ్మ మట్టి కనిపించిన దగ్గరల్లా కొంచెం కారం కలిపేసింది. ఇంకేముంది పాప కొంచెం నోట్లో పెట్టుకోగానే కారం. అంతటితో ఊరుకుందా మట్టి దొరికే అన్ని ప్రదేశాలకి వెళ్లి రుచి చూసింది. అమ్మ వారం పాటు రోజూ మరచిపోకుండా కారం చల్లింది.

       ఇంతలో సంక్రాంతి పండుగొచ్చింది. పాప, అమ్మ, అమ్మమ్మ గారింటికి వెళ్లేట్టు నాన్న తరువాతొచ్చేట్లు నిర్ణయమైంది. రిక్షా దిగగానే చిట్టితల్లి మొహం సంతోషంతో పుచ్చపువ్వులా విరిసింది. ఎందుకో తెలుసా హైదరాబాదులోలా మట్టి కోసం మూల మూలలా వెతుక్కోనఖ్ఖర్లా ఇక్కడ ఎక్కడ చూసినా మట్టే. అమ్మ చిట్టితల్లి ఆంతర్యం గ్రహించేసి 'మట్టి' ప్రహసనం గురించి అమ్మమ్మ తాతయ్యలకు చెప్పేసింది.  వాళ్ళు పక్కనున్న ఇంకో అమ్మమ్మకు, ఆవిడ వీధిలో వాళ్ళకు ఇలా అందరికీ చెప్పేశారు. దాంతో చిట్టితల్లి 'మట్టి తినడం' గురించి ఊరు వాడా తెలిసిపోయాయి. ఇక కట్టుదిట్టాలు మహా బందోబస్తుగా జరిగిపోయాయి.

     ఒక రోజు ఉదయం తాతయ్య వరండాలో కూర్చుని తీరిగ్గా పేపర్ చదువుకుంటున్నాడు. పాప గేటు పట్టుకుని ఆడుతూ ఓపిగ్గా ఎదురుచూస్తోంది. ఎదురుగా ఊరిస్తూ వాకిట్లో బోలెడంత మట్టి.

"తాతయ్యా, ఆపీచుకి వెల్లవా?"

"వెళతానమ్మా" పేపర్ పక్కకు తీసి పాపను చూస్తూ.

"తొందరగా వెల్లూ, లేతుగా వెల్తే మీ మాత్తాలు కొలతాలు."

పెద్దగా నవ్వేసి "నేను వెళితే మట్టి తి౦దామనా" అన్నాడు తాతయ్య.

పాప సిగ్గుగా నవ్వేసింది. ఈ పెద్దవాళ్లకి అన్నీ ఎలా తెలిసిపోతాయో అని ఆశ్చర్యపోతూ... 

      అక్కడున్నంత కాలం పాప మట్టి తినకుండా.....పిన్నులో, మామయ్యలో, తాతయ్యలో ఎవరో ఒకరు ఆ చిన్ని ప్రాణానికి. ఆ విధంగా ఊరిలో కూడా మట్టి తినడం కుదరలేదు. పాపా వాళ్ళు పండుగవగానే తిరిగి హైదరాబాదు వచ్చేశారు.  

                                 *      *    *

      పాపావాళ్ళ బిల్డింగ్లో వున్న తొమ్మిది పోర్షన్లలో బోలెడంతమంది పిల్లలు. దాదాపుగా అందరూ ఎలిమెంటరీ స్కూల్ వాళ్ళే. అందులో మన చిట్టితల్లే చిన్నది. అందువల్ల పిల్లలూ, పెద్దలూ  అందరూ చిట్టితల్లిని చాలా ముద్దు చేసేవారు. రోజూ సాయంత్రాలు పిల్లలు స్కూల్ నుండొచ్చాక  అ౦దరూ టెర్రస్ మీదకెళుతూ చిట్టితల్లిని కూడా తీసుకెళ్ళేవారు.  అమ్మ వాళ్లకు "పాప మట్టితినకుండా చూడమని" బోలెడు జాగ్రత్తలు చెప్పేది. అప్పుడప్పుడూ పైకెళ్ళి తణిఖీలు కూడా చేసేది....పాప చిన్నగా గోడ మూలల్లోని మట్టి తినడం మానేసింది.

       మట్టి తినడమైతే మానేసింది కాని మన గడుగ్గాయి కొత్త మార్గం కనిపెట్టింది. అదేంటంటే గోడకున్న సున్నం నాకడం. అమ్మకు రోజంతా పాపను కాపలా కాయడమే పని. రోజూ లాగే ఆ రోజు కూడా పిల్లలు పాపను మేడపైకి తీసుకెళ్ళారు. అమ్మ రోజూలాగే జాగ్రత్తలు చెప్పింది కూడా..

     ఓ అరగంట గడిచాక, చిట్టితల్లి ఏం చేస్తుందో చూద్దామని అమ్మ పైకి వెళ్ళింది. పైకెళ్ళిన అమ్మ ఆశ్చర్యంగా నిలబడిపోయింది. ఇంతకూ అమ్మకు ఏం కనిపించిందంటారా?

గోడ పొడవునా రెండేళ్ళ చిట్టితల్లికి తోడు పదిమంది పిల్లలు గోడ నాకుతున్న దృశ్యం.

నేనూ దిగనా...

కనిపించినంత మేరా అటూ ఇటూ పెద్ద చెట్లు.... ఎండ పడకుండా రోడ్డుకు గొడుగు పడుతున్నాయి. జీప్ లో పొల౦ చూడడానికి వెళుతున్నాం. మట్టిరోడ్డు పట్టేసరికి సాయ౦త్రమైంది. జీప్ వెనక లేచిన ఎర్రమట్టి, నీరండతో కలసిపోయింది. పొలాల్లో పనిచేస్తున్న మనుషులు జీప్ శబ్దానికి ఆగి చూస్తున్నారు. గతుకుల రోడ్డు మీద జీప్ మెల్లగా వెళుతుంది.

“బుజ్జమ్మా మనమిప్పుడు ఎక్కడకెళ్తున్నామో తెలుసా?” అడిగింది నాన్నమ్మ .

“తోతకు నాన్నమ్మా?”

“గుండూస్ తోటలో ఏముంటయ్ రా?” మామయ్య.

“తోతలో మత్తిలు, చెత్తులు ఉంతయ్”.

“హహహ ‘మత్తిలు, చెత్తులు’ ఉంటాయా, ఎవరు చెప్పారు సుబ్బులూ?” బాబాయ్.

“అమ్మ చెప్పింది బాబాయ్”.

“ఇంకా ఏము౦టాయ్?” బాబాయ్.

“...........”

“చెప్పమ్మా ఇంకా ఏముంటాయి?” తాతయ్య.

“అందలూ నన్నే అదుగుతున్నాలు మీతు తెలీదా?”

“హ హ హ” అందరూ..

చిట్టితల్లి వాళ్ళనాన్న భుజంపై తలవాల్చి పడుకుంది. ఇంకొంచెం దూరం వెళ్ళాక..

“ఇవేం చెట్లయ్యా?” తాతయ్య.

“పామాయిల్ చెట్లు, ఇప్పుడివి బాగా వేస్తున్నారు.” ఇంకో తాతయ్య.

“జ్యోతీ, పాపకు ఇంకో డ్రెస్ పెట్టావా?” అమ్మమ్మ.

“ఆ... రెండు డ్రెస్ లు పెట్టాను. నీళ్ళు చూస్తే అసలాగదు మొత్తం తడిపేసుకుంటుంది.” అమ్మ.

ము౦దున్నదంతా  ఎగువ ప్రాంతం....జీపు పైకి ఎక్కుడం కష్టంగా ఉంది.

“ఏమైంది మస్తాన్?” నాన్న.

“అప్ లో జీప్ ఎక్కలేకపోతుంది సార్?” మస్తాన్.

“బరువెక్కువైనట్లుంది, కొంచెం జీప్ ఆపు మస్తాన్, మేం దిగుతాం.” బాబాయి. 

బాబాయి, నాన్న, మామయ్య దిగారు. 

తాతయ్య దిగబోతుంటే “మీరు దిగొద్దులే మామయ్యా” అన్నాడు నాన్న.

జీపు మరికొంచెం ముందుకు పోయింది.

“అమ్మలూ, అక్కడేవో కనిపిస్తున్నయ్ చూడు.” తాతయ్య.

“ఎత్తల తాతయ్యా?”

“దూరంగా...అక్కడ” తాతయ్య.

“బల్లెలు?”

“హ హ హ “ అందరూ..

“అబ్బో..మా అమ్మకి బర్రెలు కూడా తెలుసే” నాన్నమ్మ.

“చిట్టికన్నలూ, బర్రెల్ని ఇంగ్లిష్ లో ఏమంటార్రా?” అమ్మమ్మ

“ఇంగ్లీచులో....ఇంగ్లీచులో.....”

“బఫెలోస్” అందించాడు తాతయ్య.

“బఫెలోచ్”.

జీపు పైకెక్కడం ఇంకా కష్టమైంది.

“మస్తాన్ జీప్ ఆపయ్యా ఇంకాస్త బరువు తగ్గిద్దాం." తాతయ్య

“నేను కూడా దిగనా?” ఇంకో తాతయ్య. తాతయ్యలిద్దరూ కిందకు దిగుతున్నారు.

అమ్మ దగ్గర నుండి కిందకు జారి “నేనూ దిగనా?” చిట్టితల్లి.

“హహహ” అందరు.