Cancun, మెక్సికో తూర్పు వైపున ఉన్న Quntana Roo రాష్ట్రంలోని ఒక పట్టణం. దీనిని కరేబియన్ సముద్రంలోకి చొచ్చుకుని వచ్చిన Yukatan ద్వీపకల్పముపై నిర్మించారు. 45 సంవత్సరాల క్రితం ఆ ప్రాంతంలో Puerto Juárez అనే చిన్న గ్రామం ఉండేదట. ఇసుక తప్ప మరేమీలేని ఆ ప్రదేశం నేడు ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద పర్యాటక ప్రాంతంగా రూపుదిద్దుకోవడం ఆశ్చర్యకరమైన విషయం.
యుకాటన్ ఈశాన్యం వైపునున్న తీరప్రాంతాన్ని Rivera Maya అంటారు. ఈ ప్రాంతంలో సముద్రగర్భాన వందల కిలోమీటర్ల వరకూ పగడపు దీవులు వ్యాపించి ఉన్నాయి.
నీలం, పచ్చ కలగలిపిన రంగులో సముద్రం, తెల్లని మెత్తని ఇసుక ఈ ప్రాంతం ప్రత్యేకతలు.
సున్నపురాయిని తొలుచుకుని ఏర్పడ్డ అతి పెద్ద caverns , కేనోట్స్ (బావులు) ఈ ప్రాంతంలో చాలా ఎక్కువ.
మాయన్ నాగరికత: Kukulkan అనే రెక్కలు కలిగిన పెద్ద పామును మాయన్లు భగవంతునిగా కొలుస్తారు. Cancun అంటే మాయన్ భాషలో పుట్ట, లేదా పాము సింహాసనము అని అర్ధం.
మాయన్లు వ్రాయడం నేర్చుకున్నారు, ఆ లిపి బొమ్మలతో ఉండేది. పద్దెనిమిది నెలలతో కాలెండర్ ను రూపొంచించారు. న్యాయ వవస్థ, వైద్య విధానాలు ఉండేవి. ఖంగోళాన్ని పరిశీలించారు. అలాగే ఆట స్థలాలు కట్టారు, అందమైన కుండలు, బొమ్మలు తాయారు చేయడం, రబ్బరు తయారు చేయడం నేర్చుకున్నారు. ఇంతటి నాగరికతను సాధించినటువంటి మాయన్లు చివరకు అవన్నీ వదిలి ఎందుకు వెళ్ళిపోవలసి వచ్చిందో తెలియజేసే వివరాలు స్పష్టంగా లేవు.
మేము రెండు టూర్లకు వెళ్ళాము. ఆ వివరాలు:
Chichin Itza: మాయన్ నాగరికత ప్రతిబింబించే పురాతనమైన ఊరు. క్రీస్తు శకం 750 నుండి 1200 వరకు ఎంతో అభివృద్ధి సాధించినటువంటి నగరం ఇది. ఇక్కడ దొరికిన శిధిలాలలో ఎన్నో గుళ్ళు, పిరమిడ్ ఉన్నాయి. ఇవి ఈజిప్ట్ పిరమిడ్ ల వంటివి కావు. మాయన్ లకు ఇవి చాలా పవిత్రమైనవి. వీరి కట్టడాలు ఎంతో ప్రసిద్ది.
El Castillo స్పానిష్ లో కుకుల్కన్ గుడి అని అర్ధం. ఈ పిరమిడ్ కు నాలుగు వైపులా ఒక్కో వైపు 91 మెట్లుంటాయి, అంటే మొత్తం 364 పైన ఉన్న ఉన్న మేట్టుతో కలసి మొత్తం 365. అప్పట్లోనే సంవత్సరంలో రోజులు లెక్కించారు. అక్కడ మెట్లకు సుమారుగా 30 అడుగుల దూరంలో నిలబడి చప్పట్లు కొడితే పైనుండి Quetzal పక్షి కూత వినిపిస్తుంది. అది ఎలా సాధ్యమౌంతుందో నేటి వరకు కూడా ఎవరూ కనిపెట్టని విషయం. Quetzal పక్షిని వీరు దైవ దూతగా కొలుస్తారు.
పిరమిడ్ పక్కనే ఒక బాల్ కోర్ట్ ఉంది. 225 అడుగుల వెడల్పు, 545 అడుగుల పొడవున బాల్ కోర్ట్ ఒక చివర మాయన్ రాజు కూర్చుని మాట్లాడితే ఆ చివరకు స్పష్టంగా వినపడడం మరో విశేషం. Ullama అనే ఆట అక్కడ ఆడతారు. దాదాపుగా 3 కిలోలకు పైగా ఉన్న బాల్ ను ఇరవై అడుగుల ఎత్తులో ఉన్నట్టి రింగ్ లో వెయ్యాలి. అదీ చేతులు, కాళ్ళు, తల ఉపయోగించకుండా కేవలం నడుము ఉపయోగించి మాత్రమే ఆడాలి.
గెలిచిన ఆటగాడు ఓడిపోయిన వారి తల నరుకుతాడు. చరిత్రలో నరబలి చాలా ఆచారాల్లో కనిపిస్తుంది. మాయన్ నాగరికతలో ప్రాణత్యాగం చేయడం భగవంతునికి రక్తాన్ని, ప్రాణాన్ని అర్పించడం అతి ముఖ్యమైన రివాజులు.
మాయన్ లు నివసించిన ఇల్లు. కర్రలతో కట్టి మట్టితో అలికి పైన గడ్డి కప్పుతారు.
టూర్ విశేషాలు: ఉదయం 7:30 బయలుదేరితే, సాయంత్రం 8:30 కి రిసార్ట్ కి వచ్చాము. పిరమిడ్ తప్పక చూడవలసినది. అక్కడ చూసిన బావి, గిఫ్ట్ షాప్ అవన్నీ పెద్దగా చూడవలసినవి కాదు, సమయం వృధా అనిపించింది. ఈత వచ్చి నలభై అడుగుల లోతు బావిలో ఈదగలిగితే బావి దగ్గరకు వెళ్ళొచ్చు. స్నీకర్స్, బేతింగ్ సూట్ కావాలని చెప్తారు కాని బావిలో దిగకపోతే బెతింగ్ సూట్ అవసరం లేదనిపించింది. వాతావరనం వేడిగా ఉంటే స్నీకర్స్ లేకపోతేనే మంచిది. టూర్ వాళ్ళే మంచినీళ్ళు, సోడా ఇచ్చారు. పిరమిడ్ కి వెళ్ళే దారిలో రెస్ట్ రూమ్స్ దగ్గర ఆపారు కాని అవి శుభ్రంగా లేవు. పిరమిడ్ దగ్గర వున్న రెస్టారెంట్ లో భోజనం ఫరవాలేదు, మాయన్ చికన్, స్వీట్ పొటాటో డిసర్ట్ వెరైటీగా ఉన్నాయి. ఈ రెస్టారెంట్ లో ఫుడ్ టూర్ వాళ్ళే ఇచ్చారు కాని, నీళ్ళు, డ్రింక్స్ మనమే కొనాలి.
Rio Secreto Tour:
పచ్చని చెట్ల మధ్యలో, మట్టి రోడ్డు మీద సైకిల్ మీద వెళ్ళడం అదీ రెండు దశాబ్దాల తరువాత సైకిల్ తొక్కడం ఓ గొప్ప అనుభూతి. దాదాపుగా ముప్పై అడుగుల లోతున్న దిగుడు బావిలోకి తాడుతో వేలాడుతూ దిగడం...కొంచెం భయం వేసింది కాని దిగిన తరువాత చాలా బావుంది.
టూర్ గైడ్ Mugeil, ఓ ఇరవై ఏళ్ళ పిల్లవాడు చక్కగా వివరించి చెప్తూ అన్నీ చూపించాడు. అక్కడే బట్టలు మార్చుకోవడానికి వసతి, వస్తువులు పెట్టుకోవడానికి లాకర్లు ఉన్నాయి. భోజనం కూడా వాళ్ళే ఏర్పాటు చేశారు.
మూన్ పాలస్ రిసార్ట్ కబుర్లు ఇక్కడ...
యుకాటన్ ఈశాన్యం వైపునున్న తీరప్రాంతాన్ని Rivera Maya అంటారు. ఈ ప్రాంతంలో సముద్రగర్భాన వందల కిలోమీటర్ల వరకూ పగడపు దీవులు వ్యాపించి ఉన్నాయి.
నీలం, పచ్చ కలగలిపిన రంగులో సముద్రం, తెల్లని మెత్తని ఇసుక ఈ ప్రాంతం ప్రత్యేకతలు.
సున్నపురాయిని తొలుచుకుని ఏర్పడ్డ అతి పెద్ద caverns , కేనోట్స్ (బావులు) ఈ ప్రాంతంలో చాలా ఎక్కువ.
మాయన్ నాగరికత: Kukulkan అనే రెక్కలు కలిగిన పెద్ద పామును మాయన్లు భగవంతునిగా కొలుస్తారు. Cancun అంటే మాయన్ భాషలో పుట్ట, లేదా పాము సింహాసనము అని అర్ధం.
మాయన్లు వ్రాయడం నేర్చుకున్నారు, ఆ లిపి బొమ్మలతో ఉండేది. పద్దెనిమిది నెలలతో కాలెండర్ ను రూపొంచించారు. న్యాయ వవస్థ, వైద్య విధానాలు ఉండేవి. ఖంగోళాన్ని పరిశీలించారు. అలాగే ఆట స్థలాలు కట్టారు, అందమైన కుండలు, బొమ్మలు తాయారు చేయడం, రబ్బరు తయారు చేయడం నేర్చుకున్నారు. ఇంతటి నాగరికతను సాధించినటువంటి మాయన్లు చివరకు అవన్నీ వదిలి ఎందుకు వెళ్ళిపోవలసి వచ్చిందో తెలియజేసే వివరాలు స్పష్టంగా లేవు.
మేము రెండు టూర్లకు వెళ్ళాము. ఆ వివరాలు:
Chichin Itza: మాయన్ నాగరికత ప్రతిబింబించే పురాతనమైన ఊరు. క్రీస్తు శకం 750 నుండి 1200 వరకు ఎంతో అభివృద్ధి సాధించినటువంటి నగరం ఇది. ఇక్కడ దొరికిన శిధిలాలలో ఎన్నో గుళ్ళు, పిరమిడ్ ఉన్నాయి. ఇవి ఈజిప్ట్ పిరమిడ్ ల వంటివి కావు. మాయన్ లకు ఇవి చాలా పవిత్రమైనవి. వీరి కట్టడాలు ఎంతో ప్రసిద్ది.
 |
| El Castillo |
పిరమిడ్ పక్కనే ఒక బాల్ కోర్ట్ ఉంది. 225 అడుగుల వెడల్పు, 545 అడుగుల పొడవున బాల్ కోర్ట్ ఒక చివర మాయన్ రాజు కూర్చుని మాట్లాడితే ఆ చివరకు స్పష్టంగా వినపడడం మరో విశేషం. Ullama అనే ఆట అక్కడ ఆడతారు. దాదాపుగా 3 కిలోలకు పైగా ఉన్న బాల్ ను ఇరవై అడుగుల ఎత్తులో ఉన్నట్టి రింగ్ లో వెయ్యాలి. అదీ చేతులు, కాళ్ళు, తల ఉపయోగించకుండా కేవలం నడుము ఉపయోగించి మాత్రమే ఆడాలి.
గెలిచిన ఆటగాడు ఓడిపోయిన వారి తల నరుకుతాడు. చరిత్రలో నరబలి చాలా ఆచారాల్లో కనిపిస్తుంది. మాయన్ నాగరికతలో ప్రాణత్యాగం చేయడం భగవంతునికి రక్తాన్ని, ప్రాణాన్ని అర్పించడం అతి ముఖ్యమైన రివాజులు.
మాయన్ లు నివసించిన ఇల్లు. కర్రలతో కట్టి మట్టితో అలికి పైన గడ్డి కప్పుతారు.టూర్ విశేషాలు: ఉదయం 7:30 బయలుదేరితే, సాయంత్రం 8:30 కి రిసార్ట్ కి వచ్చాము. పిరమిడ్ తప్పక చూడవలసినది. అక్కడ చూసిన బావి, గిఫ్ట్ షాప్ అవన్నీ పెద్దగా చూడవలసినవి కాదు, సమయం వృధా అనిపించింది. ఈత వచ్చి నలభై అడుగుల లోతు బావిలో ఈదగలిగితే బావి దగ్గరకు వెళ్ళొచ్చు. స్నీకర్స్, బేతింగ్ సూట్ కావాలని చెప్తారు కాని బావిలో దిగకపోతే బెతింగ్ సూట్ అవసరం లేదనిపించింది. వాతావరనం వేడిగా ఉంటే స్నీకర్స్ లేకపోతేనే మంచిది. టూర్ వాళ్ళే మంచినీళ్ళు, సోడా ఇచ్చారు. పిరమిడ్ కి వెళ్ళే దారిలో రెస్ట్ రూమ్స్ దగ్గర ఆపారు కాని అవి శుభ్రంగా లేవు. పిరమిడ్ దగ్గర వున్న రెస్టారెంట్ లో భోజనం ఫరవాలేదు, మాయన్ చికన్, స్వీట్ పొటాటో డిసర్ట్ వెరైటీగా ఉన్నాయి. ఈ రెస్టారెంట్ లో ఫుడ్ టూర్ వాళ్ళే ఇచ్చారు కాని, నీళ్ళు, డ్రింక్స్ మనమే కొనాలి.
Rio Secreto Tour:
టూర్ గైడ్ Mugeil, ఓ ఇరవై ఏళ్ళ పిల్లవాడు చక్కగా వివరించి చెప్తూ అన్నీ చూపించాడు. అక్కడే బట్టలు మార్చుకోవడానికి వసతి, వస్తువులు పెట్టుకోవడానికి లాకర్లు ఉన్నాయి. భోజనం కూడా వాళ్ళే ఏర్పాటు చేశారు.
ఈ టూర్ విశేషం ఏమిటంటే స్టాలగ్టైట్, స్టాలగ్మైట్ లు ఏర్పడినటువంటి గుహలో దాదాపుగా ఒక కిలోమీటర్ దూరం ప్రయాణిస్తాము. Luray Caverns, Virginia లో ఇలాంటివి చూశాము కాని, ఇలా భూగర్భనదిలో నడవడం ఇదే ప్రధమం. చీకటి, నిశ్శబ్దం... హెల్మెట్ కున్న లైట్ ఆపేస్తే కళ్ళు మూసినా, తెరిచినా ఒక్కటే. నీళ్ళు మాత్రం స్వచ్చంగా ఉన్నాయి. మెడ లోతు వరకూ వచ్చిన నీళ్ళలో దాదాపుగా తేలుతున్నట్లుగా నడిచాం. దేవతలు ఇటువంటి గుహలలో ఉంటారని మయన్ల నమ్మకం. అందువలన వారెవరూ ఈ గుహలలోకి వెళ్ళేవారు కాదట.
టూర్ విశేషాలు: 8:30కి ప్రైవేట్ వేన్ లో బయలుదేరితే సాయంత్రం 6:00 గంటలకు రిసార్ట్ కి తిరిగి వచ్చాము. ఒక్క రిసార్ట్ నుండే ఎక్కువమంది వెళ్ళినట్లయితే అంత సమయం పట్టకపోవచ్చు. రెస్టారెంట్ లో నెపోలియన్ ఫుడ్, కాక్టస్ కర్రీ, హైబిస్ కస్ జ్యూస్ వెరైటీగా అనిపించాయి. కెమెరా తీసుకుని వెళ్ళలేము. వాళ్ళు తీసిన ఫోటోలు కొనుక్కోవాలి.
స్కూబా డైవింగ్ ఈ ప్రాంతంలో చాలా బావుంటుంది కాని సమయం సరిపోక వెళ్ళలేకపోయాము. వారం రోజులు వెళ్తేసరిపోవచ్చు. అలాగే డౌన్ టౌన్ కి వెళ్ళితే కూడా బావుంటుందని విన్నాము. రిసార్ట్ నుండి సొంతంగా బయటకు వెళ్ళేట్లయితే వేరే దేశం కాబట్టి తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకుని వెళితే మంచిది.
మూన్ పాలస్ రిసార్ట్ కబుర్లు ఇక్కడ...
bavundi
ReplyDeleteThank you Naresh garu.
Deleteపంచుకున్నందుకు ధన్యవాదాలు
ReplyDeleteIt's my pleasure. Thank you Ramana garu.
DeleteGood write up and pictures
ReplyDeleteబావుందండి ..సినిమాల్లో కొన్ని చూసినట్టు గుర్తుంది ..
ReplyDeleteరాధిక (నాని)
చూసే ఉంటారు. ధన్యవాదాలు రాధిక గారు.
Deleteమాయన్ యుకాటన బసన
ReplyDeleteరాయిని తొల్చుకు కవర్న రాయస గంటిన్
మాయన్ కుకుల్క లిపియున్
న్యాయవవస్థయు జిలేబి ఆశ్చర్యమనన్
చుట్టూ రాళ్ళూ, రప్పలూ మాత్రమే ఉన్న ఆ ప్రదేశంలో ఒకప్పుడు అంతటి నాగరికత ఉండేదని విన్నప్పుడు చాలా ఆశ్చర్యంగా అనిపించింది జిలేబి గారు. థాంక్యు.
Delete