Saturday, May 10, 2025

యూరప్ ప్రయాణం - అనుభవాలు

ఎప్పుడు యూరప్ ప్రయాణం మాట వచ్చినా అది కూడా అమెరికా లాంటిదే కదా అనిపించేది, కానీ ఫామిలీతో వెళ్తున్నాం కదా అదో సరదా అనుకుంటూ వెళ్ళాము. అనుకునట్లుగానే ఈ ప్రయాణం మా అందరికీ ఒక తీపి గుర్తు. కారీ ఆన్ లగేజ్ తో ప్రయాణం చాలా సుఖంగా ఉంది. ఎక్కడా బట్టలు తగ్గినట్లు అనిపించలేదు. పైగా రెండు షర్ట్స్ అసలు వేసుకోలేదు కూడా. ఆ ప్రదేశాల గురించి ముందుగా తెలుసుకుని ఏర్పాట్లు చేసుకోవడం వలన అనుకున్నవన్నీ చూడగలిగాము.

మొదటి నుండి నాకు హిస్టరీ పెద్ద మిస్టరీ లాగా ఉండేది. వియనా వెళ్ళాక ఆ అభిప్రాయం మారింది. అక్కడ ప్యాలస్, తోటలు, పాదాచారులకు మాత్రమే ప్రవేశం ఉన్న రోడ్లు, మార్కెట్ అన్నీ నచ్చేశాయి. హాల్ స్టాట్ కొలను చుట్టూ నా మనసు ఇంకా గిరికీలు కొడుతూనే ఉంది. సాల్జ్బర్గ్, నది ఒడ్డున చెప్పుకున్న కబుర్లు, శ్మశానాలు కూడా ఇంత అందంగా ఉంటాయా అని ఆశ్చర్య పోవడం ఇప్పటికీ తాజాగానే ఉన్నాయి. 
సంధ్య వెలుగులో ప్రాగ్ అందాలు, వాల్టావా నదిలో కనిపిస్తున్న దీపాల వెలుగులు మరోసారి ప్రాగ్ కు రమ్మని గుర్తు చేస్తూ ఉంటాయి. మిలాన్ ని తలచుకున్నప్పుడు మాతృభాషలో చదివితే కాలేజ్ ఫీజ్ కట్టనక్కర్లేదనే ప్రాగ్ విద్యార్ధుల మాటలు గుర్తొస్తాయి.
ఒక నగరాన్ని మొత్త౦ నీళ్ళ మీద ఎలా కట్టారన్న ఆసక్తితో వెనిస్ ను చూడాలని వెళ్ళాం కానీ, వెళ్ళాక అది మనస్సుని అయస్కాంతంలా లాగేసింది. తప్పకుండా మరోసారి వెళ్ళాల్సిన ఊరు. వేపారెట్టొ లో వెనిస్ అంతా మరోసారి తిరగాలి. ఇక మురానో, బూరానో, లో అయితే ఒక రోజంతా తప్పకుండా గడపాలి.
మెడీస్సీస్, రెనసాన్స్ లో వారి పాత్ర గురించి తెలుసుకున్నది ఫ్లోరెన్స్ వెళ్ళాకనే. ఫెర్రీ లో చిన్క్వె టెర్రె కి వెళ్ళడం, వెర్నజ్జాలో దిగగానే వినిపించిన ఆ చర్చ్ గంటలు చక్కని అనుభవాలు. రిటైర్ మెంట్ తరువాత మేము గడపాలని అనుకున్న జీవితానికి సరైన స్థలం లుకా లాగా ఉండాలని అనిపించింది. ఫ్లోరెన్స్లోని ఊఫ్ఫుజ్జీ గాలరీ, మైకలాంజీలో డేవిడ్ మరో రెండు అద్భుతాలు.
రోమ్ నగరంలో ఏ రోడ్డు మీద పూర్తిగా ఎండ పడడం లేదు. ఎందుకంటే రోడ్డు పక్కన బిల్డింగ్స్ అంత ఎత్తులో ఉన్నాయి మరి. ఆ రోడ్లు పట్టుకుని ఊరికే అలా తిరగడం బావుంది. రోమ్ - 2 లోని ఫౌంటైన్స్, గార్డెన్స్ ఎంతో నచ్చేశాయి. ఇక రోమన్ ఫోరమ్, కొలసియం, పెంథియాన్, ఇవన్నీ తీరిగ్గా చూడాలంటే ఒక వారం రోజులు రోమ్ లో ఉండవలసిందే. వాటికన్ సిటీ లో ఆర్ట్ వర్క్, సెయింట్ పీటర్స్ బసిల్లికాని చూస్తూ కాలాన్ని మరచిపోయాము. 
పంపే వెళ్ళే వరకు శిధిలాలో చూడడానికి ఏమి ఉంటుందిలే అనుకున్నాము కానీ అక్కడకు వెళ్ళాక తెలిసింది అవి ఇటలీ నాగరికతకు ప్రతిబింబాలని. 
అవి మా ప్రయాణం కబుర్లు. మేము యూరప్ కు వెళ్ళింది 2023 జూన్ లో కానీ ఈ ట్రావెలాగ్ పూర్తి కావడానికి మాత్రం రెండు సంవత్సరాలు పట్టింది. ఈ లోగా పాఠశాల మరో రెండు వార్షికోత్సవాలు జరుపుకుంది, మా ఇంటికి మరో చిన్ని తల్లి వచ్చింది. ఇంతకాలనికైనా పూర్తి చేయగలిగానని సంతోషంగా ఉంది. నాతో ప్రయాణించిన మీకందరికీ కృతజ్ఞతలు. 

పంపే

ఈ పోస్ట్ యూరప్ ప్రయాణం లో ఒక భాగం. ఇంతకు ముందు భాగం చదవాలంటే ఇక్కడకు వెళ్ళండి. మొదటి నుండీ చదవాలంటే ఇక్కడకు వెళ్ళండి. 

రోమ్ లో ఉదయం ఆరుగంటలకు ట్రైన్ ఎక్కితే నేపల్స్ చేరేసరికి ఏడుంబావు అయింది. దగ్గరలో ఉన్న ఫార్మసీలో సామన్లు పెట్టేసి, పంపేకు కంపానియా ఎక్స్ప్రెస్ లో వెళ్ళాము ప్రయాణము నలభై ఐదు నిముషాలు. 
పంపే ట్రెయిన్ స్టేషన్ నుండి బయటకు రాగానే శిధిలాల దగ్గరకు వెళ్ళే బస్ సిద్దంగా ఉంది. ఆ బస్ లో వెళ్ళి శిధిలాల దగ్గర దిగాము, ఒకవైపు పెద్ద గెట్ దాని ఎదురుగా కఫే ఉంది. మేము కూడా అప్పటి వరకు ఏమీ తినలేదుగా అక్కడే లెమన్  క్రొషంట్స్, ఫ్రెష్ ఆరంజ్ జ్యూస్ తీసుకున్నాము. అంత రుచికరమైన ఆరంజ్ జ్యూస్ ఎక్కడా తాగలేదనిపించింది.

మా బ్రేక్ ఫాస్ట్ పూర్తయ్యే సరికి టూర్ గైడ్ వచ్చారు. తను ఆర్కియాలజిస్ట్ అక్కడ యూనివర్సిటీలో రీసెర్చ్ చేస్తున్నారు. గేట్ దగ్గర సెక్యూరిటీ ముగించుకుని లోపలకు వెళ్ళాము. శిధిలాలు అంటే ఏవో పడిపోయిన గోడలు, రాళ్ళు ఉంటాయేమో అనుకున్నాము కానీ, భూస్థాపితమయిన ఊరు  యధావిధిగా ఉండడం ఆశ్చర్య౦ అనిపించింది. 
ఊరి లోకి వెళ్ళగానే వీధి వైపుకు షాప్స్, వాటి వెనుకగా ఇళ్ళు ఉన్న ఆనవాళ్ళు కనిపించాయి. అది మామూలే కదా! కానీ ఆశ్చర్యంగా అనిపించింది ఏమిటంటే ఆ షాప్స్ కు ఉన్న స్లైడింగ్ డోర్స్. ప్రస్తుతం అక్కడ తలుపులు లేవు కానీ అలా ఉండేవనడానికి గుర్తులు మాత్రం ఉన్నాయి. వీధిలో రాళ్ళ మీద బండ్లు వెళ్ళే వనడానికి గుర్తుగా చాళ్ళు, వీధి దాటాడానికి స్టెప్పింగ్ స్టోన్స్ కనిపిస్తున్నాయి.

 

టౌన్ ప్లానింగ్ ప్రకారం కట్టినట్లున్నారు. పొడవైన రోడ్స్, పక్కనే నడవడానికి దారి, దారి పక్కనే క్రమ పద్దతిలో కట్టిన ఇళ్ళు ఉన్నాయి.

ఇంటి ముందు మొజాయిక్ తో వేసిన బొమ్మలు, గది గోడల మీద వేసిన పెయింటింగ్స్, కొన్ని ఇళ్ళలో ఇంటి మధ్యలో తోట, నీళ్ళు కోసం వేసిన పైపులు, రెస్టరెంట్స్, స్నాన వాటికలు, యాంపిథియేటర్, చర్చ్ లు, పశువుల శాలలు, అప్పట్లోనే ఇంత నాగరికంగా ఉండేవారా అని ఆశ్చర్యం వేసింది




ఊరి మధ్యలో పెద్ద ఫోరం ఉంది. అడ్మినిస్ట్రేటివ్ బిల్డింగ్, టెంపుల్స్, షాప్స్, మార్కెట్ లాంటివి ఉండేవనడానికి గుర్తులు ఉన్నాయి. అక్కడ రోమన్ ప్రభావానికి గుర్తుగా ఎత్తైన స్తంభాలు, ఆంపిథియేటర్ ఉన్నాయి. అక్కడ కూడా గ్లాడియేటర్ ఫైట్స్ జరిగేవట. 

అక్కడకు నుండి విసూవియస్ పర్వతం కనిపిస్తూ ఉంది. ఆ పర్వతం వలన ఊరు సుభిక్షంగా ఉంటుందని ఆ పర్వతాన్ని దైవంగా భావించేవారట. అలాంటిది ఊహించని విధంగా ప్రమాదం అక్కడి నుండే సంభవించింది. తవ్వకాలలో ఒక దగ్గర ఆడవాళ్ళ, పిల్లల అస్థిపంజరాలు, ఒక దగ్గర మొగవారి అస్థిపంజరాలు దొరికాయట. దానిని బట్టి వారు ప్రాణ రక్షణ కోసం చేసిన ప్రయత్నాలను అర్థం చేసికోవచ్చు. ఇప్పటికీ అక్కడ తవ్వకాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి, శిధిలాలను బయటకు తీస్తూనే ఉన్నారు.


టూర్ పూర్తయి మేము బయటకు వచ్చేటప్పటికి పన్నెండయింది. ఎదురుగా ఉన్న రెస్టరెంట్లోనే పిజ్జా, వెజిటబుల్ సూప్, ఆరంజ్ జ్యూస్ తీసుకున్నాము.

అక్కడకు దగ్గరలోనే హెర్క్యులేనియమ్ అనే ప్రాంతంలో కూడా ఇలాంటి శిథిలాలే ఉన్నాయి, అక్కడ పట్టణ నిర్మాణం ఇంకా బావుంటుందానడాని తెలిసి, ఎలాగూ ఇంత దూరం వచ్చా౦, అది కూడా చూసి వెళ్ళాలని అనుకున్నాము. ట్రైన్ లో ప్రయాణం ఇరవై నిముషాలే, టికెట్ ఐదు యూరోలు. ట్రైన్ కూడా త్వరగానే దొరికింది, ఒకటిన్నర కల్లా హర్క్యులేనియమ్ స్టేషన్లో దిగాము. అక్కడి నుండి పావు గంట నడిస్తే శిథిలాల దగ్గరకు వెళ్ళవచ్చు అని తెలిసి నడవడం మొదలుపెట్టాము కానీ, ఇంకా ఎక్కువ సమయమే పట్టింది. మిట్ట మధ్యాహ్నం ఎండలో నడవడం కాస్త కష్టంగానే అనిపించింది.

అక్కడ ఎంట్రన్స్ టికెట్ తో పాటు ఆడియో టూర్ కూడా తీసుకున్నాము. ఈ ఊరు పంపే లాగా ఎత్తులో కాకుండా భూమికి యాభై అడుగుల లోతులో ఉంది. పై నుండి చూస్తే ఊరు మొత్తం కనిపిస్తోంది. అది పంపే అంత పెద్దది కాదు, సందర్శకులు కూడా ఎక్కువ మంది లేరు. అక్కడ ఇంటి గోడల మీద పెయింటింగ్స్ స్పష్టంగా కనిపినస్తున్నాయి. వాళ్ళు వాడిన చెక్క సామన్లు, పిండి మిల్లులు, స్నాన వాటికలూ చూస్తుంటే అది ధనవంతుల ఊరని అర్థం అవుతోంది. ఎండలో ఉదయం నుండీ తిరుగుతూ ఊదడం వలన బాగా అలసట అనిపించి ఒక గంట కంటే ఎక్కువ సేపు అక్కడ ఉండలేకపోయాము.





స్టేషన్ కు వచ్చి ట్రైన్ లో నేపల్స్ కు బయలుదేరాము. ఆ ట్రైన్ చాలా రష్ గా ఉంది. నేపల్స్ స్టేషన్ నుండి మేము లగేజ్ ఉంచిన ఫార్మసీకి వెళ్ళి, మేము వెళ్ళవలసిన అడ్రస్ కు ఎలా వెళ్ళాలని ఫార్మసిస్ట్ ని అడిగాము. టాక్సీలో వెళ్ళడం సులువు అనీ, కానీ నేపల్స్ లోని టాక్సీ డ్రైవర్స్ ఇంగ్లీష్ లో మాట్లాడడం తక్కువని తనే టాక్సీ బుక్ చేసారు. అక్కడి నుండి ఇరవై నిముషాలలో మేము తీసుకున్న ఎయిర్బిఅండ్బి కి వెళ్ళాము.

తరువాత రోజు ఉదయం ఆరుగంటలకే ఫ్లైట్ ఉండడంతో ఎయిర్పోర్ట్ కు నడిచే దూరంలో ఉన్న టెర్మినల్ వన్ అపార్ట్మెంట్ తీసుకున్నాము. టాక్సీ దిగి తలుపు దగ్గర ఉన్న ఎలక్ట్రిక్ కీ పాడ్ లో కోడ్ ఎంటర్ చేస్తే ఫ్రంట్ డోర్ ఓపెన్ అయింది. మూడు బెడ్రూమ్ ఉన్న ఫ్లాట్ లో మాకు ఒక గది ఇచ్చారు. మిగిలిన రెండూ కూడా ఇలా రెంట్ కు ఇచ్చేవే. ఆటాచ్డ్ బాత్ తో శుభ్రంగా ఉందా గది.  షాంపూ, సోప్ టవల్స్ అన్నీ ఉన్నాయి. 

పద్నాలుగు రోజుల ప్రయాణంలో బాగా అలసట అనిపించింది ఆ రోజే. స్నానాలు చేసి రెండు గంటలు ఒళ్ళు తెలియకుండా నిద్రపోయాం. లేచాక డిన్నర్ కి వెళ్ళడానికి చూస్తే దగ్గరలో ఎక్కడా రెస్టరెంట్స్ లేవు. ఎయిర్ పోర్ట్ కే వెళ్ళి అక్కడే డిన్నర్ చేసాం. 

ఉదయం నాలుగు గంటలకే చెక్ అవుట్ చేసి ఎయిర్పోర్ట్ కు వెళ్ళిపోయాము. ఇటలీ వెళ్ళేవారు ఎక్కువగా నేపల్స్, మిలాన్ కు వచ్చి అక్కడి నుండి టూర్ మొదలు పెడుతుంటారు. అందువలన ఈ రెండు ఎయిర్ పోర్ట్స్ లో ప్రయాణీకులు ఎక్కువగా ఉంటారు. మేము సూట్ కేస్ లు చెకిన్ చేద్దామని అనుకున్నాం కానీ, చెకిన్ లైన్ పెద్దదిగా ఉంది. సెక్యూరిటీ చెక్ లైన్ కూడా చాలా పెద్దదిగా ఉంది. లేట్ అవుతుందేమో అనుకున్నాము కానీ, చిన్న ఎయిర్ పోర్ట్ అయినా అక్కడ స్టాఫ్ అంతా సమర్ధవంతంగా పని చేస్తున్నారు. అక్కడ పాస్పోర్ట్ కాకుండా బోర్డింగ్ పాస్ స్కాన్ చేసి లోపలకు వెళ్ళిపోయే ఏర్పాటు చేసారు. దాంతో లైన్స్ త్వరగానే కదిలాయి.

నేపల్స్ నుండి మ్యునిక్, మ్యూనిక్ నుండి వాషింగ్టన్ డిసి, అక్కడి నుండి చార్లెట్ కు వచ్చేసరికి రాత్రి తొమ్మిది గంటలయింది. అలా మా యూరప్ ప్రయాణం ముగిసింది. కానీ ఈ ట్రావెలాగ్ పూర్తి కావడానికి మాత్రం రెండు సంవత్సరాలు పట్టింది.

ఈ ప్రయాణంలో ముందుగా మేము అనుకున్నవీ అక్కడ జరిగినవీ అన్నీ తరువాత పోస్ట్ లో చెప్తాను.

Friday, May 9, 2025

పెంథియాన్, కొలసియం

ఈ పోస్ట్ యూరప్ ప్రయాణం లో ఒక భాగం. ఇంతకు ముందుభాగం చదవాలంటే ఇక్కడకు  వెళ్ళండి. మొదటి నుండీ చదవాలంటే ఇక్కడకు వెళ్ళండి. 

వాటికన్ సిటీ నుండి పెంథియాన్(Pantheon) కు వెళ్ళడానికి బస్ ఎక్కాము. బస్ దిగి వెళుతూ ఉంటే దారిలో ఒక చిన్న పిజ్జా ప్లేస్ కనిపించింది. అక్కడ పిజ్జాలు గుండ్రంగా కాక దీర్ఘచతురస్రాకారంలో ఉన్నాయి. ఖరీదు కూడా తూకం ప్రకారం ఉంది. ఆ పిజ్జా ఎలా ఉంటుందో అనుకుంటూ వెళ్ళాము కానీ, చాలా బావుంది, చెప్పాలంటే అంతకు ముందు మేము రెస్టారెంట్ లో తీసుకున్న పిజ్జా కంటే బావుంది.
అక్కడికి నుండి కొద్ది దూరం వెళ్ళగానే కనిపించింది ఎత్తైన రాతి స్తంభాలతో నిర్మించిన పెంథియాన్. లోపలకు అడుగు పెట్టగానే ఒక పెద్ద గది, పైన ఎత్తుగా డోమ్, ఆ డోమ్ మధ్యలో ఉన్న రంధ్రం ద్వారా మద్యాహ్నం ఎండ లోపలకు పడుతూ ఆ ప్రాంతాన్ని గొప్ప వెలుగుతో నింపుతోంది.
  
పెంథియాన్ అంటే గ్రీకు భాషలో గుడి అని అర్థం. రెండవ శతాబ్దంలో ఇప్పుడు పెంథియాన్ ఉన్న ప్రాంతంలో గుడి ఉండేది, ఆ గుడిలో గ్రీకు దేవుళ్ళ విగ్రహాలు ఉండేవి. ఆ తరువాత అది చర్చ్ గా మారింది. ఆ చర్చి స్థానంలో రోమన్ టెంపుల్ కట్టారు. దాదాపు రెండు వేల సంవత్సరాల క్రితం కట్టిన ఆ భవన నిర్మాణం నమూనాగా చేసుకుని అమెరికన్ కాపిటల్, జఫర్సన్ మెమోరియల్, నేషనల్ గాలరీలను కట్టారు.

అక్కడ నుండి రూమ్ కి వెళ్ళి నిద్రపోయి సాయంత్రం అవుతుండగా కొలసియం (Colosseum) చూడడానికి బయలుదేరాం. యూరప్ రాకముందే ఏరీనా అండ్ అండర్ గ్రౌండ్ (Arena and Under Ground) టూర్ బుక్ చేసుకున్నాము. సాయంత్రం ఏడు గంటలకు టూర్, అక్కడికి వెళ్ళాక తెలిసింది. ముందు చెప్పిన సమయం కన్నా ఒక గంట ఆలస్యంగా టూర్ మొదలవుతుందని. అప్పటికి చీకటి పడిపోతుందని కాస్త నిరాశ పడ్డా చేసేదేమీ లేక దగ్గరలోనే ఉన్న ఇటాలియన్ రెస్టరెంట్ కి వెళ్ళాము.
 
డిన్నర్ అయ్యాక కేస్టల్ సాంట్ ఎంజీలో (Castel Sant Angelo) వరకూ నడుచుకుంటూ వెళ్ళి రోమన్ ఫోరమ్ మీదుగా కొలసియంకు వచ్చాము. అక్కడి నుండి సూర్యాస్తమయం చాలా అందంగా ఉంది.

"రోమ్ నగరం తగలబడుతుంటే నీరో చక్రవర్తి ఫిడేలు వాయిస్తున్నాడట". అమ్మ నోటి వెంట చాలా సార్లు విన్నానీ మాట. అప్పట్లో అర్థం కాలేదు, కానీ ఆ కొలాసియం చరిత్రకు కారణం అదే అని తెలిసినప్పుడు ఆశ్చర్యపోయాను.  

నీరో చక్రవర్తి పాలనలో విసిగి పోయిన ప్రజల అసంతృప్తిని పోగొట్టడానికి వేశపసియన్ (Vespasian) అనే రాజు, ఆంపిథియేటర్ (Amphitheatre) ను రోమ్ ప్రజలకు బహుమతిగా ఇవ్వాలనుకున్నాడు. అతని హయాంలో మొదలుపెట్టింది అతని కుమారుడు టైటాస్(Titus) రాజుగా ఉన్నప్పుడు పూర్తయ్యింది. ఆ ఆంపిథియేటర్ ప్రారంభోత్సవానికి అక్కడ వంద రోజులు పాటు ఆటలు ప్రదర్శనలు జరిగాయి.

మా టూర్ మొదలయ్యేసరికి పూర్తిగా చీకటి పడిపోయింది. కొలాసియం అండర్ గ్రౌండ్ లో లైట్ వెలుగు కూడా పల్చగానే ఉంది. రాత్రి పూట మాత్రమే కాదు అక్కడ పట్ట పగలు కూడా చీకటిగానే ఉంటుంది. కోలాసియం అండర్ గ్రౌండ్ లో పులులు, సింహాలు లాంటి క్రూర జంతువులను కూడా ఉంచేవారు. ఆ జంతువులను పైకి తీసుకుని వెళ్ళడానికి అప్పట్లో అంటే క్రీస్తు శకం ఎనభై మూడవ శతాబ్దంలో లిఫ్ట్ ఉండేది. ఆ లిఫ్ట్ పైకి వెళ్ళాలంటే బావిలో చేద లాగినట్లు మనుషులు తాడు లాగుతూ పైకి పంపించే వారు. అక్కడ జరిగే ఆటలలో దాదాపుగా నాలుగు లక్షల మంది మనుషులు, కోటికి పైగా జంతువుల ప్రాణాలు పోయాయి. మరో ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏమిటంటే ఆ ఆటలలో పాల్గొనడం వారికి చాలా గర్వంగా ఉండేదట. కీర్తి కోసం ప్రాణాలు కూడా లెక్క చేసేవారు కాదు.



కొలసియం కట్టడాన్ని చూస్తే ఏదో అద్భుతాన్ని చూసినట్లు ఉంది కానీ, మేము నిలబడిన ప్రదేశంలో ఎంత రక్తపాతం జరిగి ఉంటుందో అనిపించినప్పుడు మాత్రం ఎక్కువ సేపు అక్కడ ఉండలేక పోయాము.

ఆ రాత్రి ఎక్కువ చలీ, వేడి కాకుండా వతావారణం బావుంది. ఆ పదిహేను రోజుల మా ప్రయాణాన్ని తలచుకుంటూ హోటల్ వైపు నడిచాము. వీడియోలలో చూసినప్పుడు అనిపించలేదు కానీ ఎదురుగా చూసినప్పుడు మాత్రం ఆ కొలసియం, పెంథియాన్, వాటికన్ సిటీ అన్నీ అద్బుతాలే.

ఆ తరువాత రోజు మా ప్రయాణం నేపల్స్ కు. అదే మా యూరప్ ప్రయాణానికి ఆఖరి రోజు కూడా.
ఆ కాబుర్లు చదవాలంటే ఇక్కడకు వెళ్ళండి.